ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Εισαγωγή: Η ποιότητα ζωής και η επιβάρυνση των φροντιστών ασθενών σε αιμοκάθαρση παρουσιάζει ενδιαφέρον εξαιτίας της μεγάλης συμμετοχής τους στην φροντίδα αυτών των ασθενών (θεραπεία, διατροφή, νοσηλεία κτλ).
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η περιγραφή των χαρακτηριστικών των φροντιστών των ασθενών σε αιμοκάθαρση και η διερεύνηση των παραγόντων που σχετίζονται με το βαθμό επιβάρυνσης και της ποιότητα ζωής τους.
Μεθοδολογία: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 133 φροντιστές ασθενών που υποβάλλονταν σε αιμοκάθαρση σε όλες τις μονάδες τεχνητού νεφρού του νομού Ηρακλείου, Κρήτης (2 δημόσιες και 1 ιδιωτική). Για την εκτίμηση της ποιότητας ζωής των φροντιστών χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα ‘Επισκόπησης Υγείας SF-36’ και για την εκτίμηση της επιβάρυνσης η ‘Κλίμακα Επιβάρυνσης Zarit’.
Αποτελέσματα: Η πλειοψηφία των φροντιστών ήταν γυναίκες (55,6%, n=74), άνω των 65 ετών και σύζυγοι των ασθενών. Η μέση συνολική βαθμολογία επιβάρυνσης ήταν 42,4 (ΤΑ 21,6). Oι παράμετροι που είχαν την μεγαλύτερη συσχέτιση με την επιβάρυνση ήταν η προσωπική ένταση και η ένταση του ρόλου. Οι κλίμακες ποιότητας ζωής που επιβαρύνονται σε μεγαλύτερο βαθμό είναι ο Συναισθηματικός Ρόλος (34,9, ΤΑ 40,3), η Γενική Υγεία (42,3, ΤΑ 22,8) και ο Σωματικός Ρόλος (43,3, ΤΑ 44,5), ενώ βρέθηκε θετική συσχέτιση της κλίμακας Επιβάρυνσης Υγείας με τις υποκλίμακες Φυσική Υγεία (R2=0,29, stand Beta=0,54, p<0,001) και Διανοητική Υγεία (R2=0,46, stand beta=0,68, p<0,001). Οι παράγοντες που συσχετίστηκαν με την επιβάρυνση και την ποιότητα ζωής είναι η ηλικία του φροντιστή, το μορφωτικό του επίπεδο, η απόσταση από τη μονάδα αιμοκάθαρσης, η διαμονή στην ίδια οικία με τον ασθενή, το εισόδημα του φροντιστή, το είδος της μονάδας αιμοκάθαρσης (δημόσια ή ιδιωτική) και η διάρκεια της αιμοκάθαρσης.
Συμπεράσματα: Οι φροντιστές ασθενών σε χρόνια περιοδική αιμοκάθαρση παρουσιάζουν μετρίου έως σοβαρού βαθμού επιβάρυνση και έκπτωση ποιότητας ζωής. Ως εκ τούτου η επανεξέταση και ο σχεδιασμός μιας εθνικής κοινωνικής πολιτικής, όσον αφορά τους αιμοκαθαρόμενους και τους άτυπους οικογενειακούς φροντιστές τους, είναι επιτακτική ανάγκη.
Λέξεις Κλειδιά: Αιμοκάθαρση, Επιβάρυνση, Μονάδα Τεχνητού Νεφρού, Ποιότητα Ζωής, Φροντιστής.